حفر زمین در جهت و سوی رسیدن بههدف مورد نظرخود را قطعات حفاری می گویند. حفاری میتواند در جهت رسیدن به منطقه نفت، آب، گاز و غیره نیز انجام گیرد. عملیاتهای حفاری با سرعت بسیاربالایی انجام میگیرند، زیرا استفاده از دکل حفاری برای مدت طولانی از نظر اقتصادی نیز بسیار پرهزینه و گران قیمت میباشد. عملیات حفاری بسیار خطرناک و دشوار میباشد و همواره از باتجربهترین افراد در جهت انجام این نوع کار استفاده میگردد. تعیین محل های حفاری در صنعت نفت کاری است که اغلب مهندسین زمینشناس انجام میدهند و پس از آن با هماهنگی با مهندسین مخزن و تعیین محل دقیق وجود نفت عملیات حفاری نیز در آن منطقه آغاز میگردد. در ادامه مقاله به مبحث حفاری میپردازیم. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع خدمات مانند: مطالعات ژئوتکنیک ، مطالعات مکانیک خاک ، آزمایشات اسفالت ،آزمایشگاه محلی ، مطالعات راهسازی ، آزمایشات spt ، آزمایشات قیر، حفاری، پایدار سازی گود ، نیلینگ ، بهسازی خاک ، طراحی گود با شرکت خاک آزما کاوش تماس بگیرید.
لوازم و انواع قطعات حفاری:
یک دکل حفاری حاوی شش زیر مجموعه اصلی و مهم است
- سیستم تولیدات نیروی دکل
- سیستم های بالا برنده
- سیستم های گردش گل
- سیستم های دورانی
- سیستم های کنترل فوران چاه
- سیستم های ثبت انواع تجهیزات و عملیات حفاری
انواع مختلف ماشین آلات در حفاری:
- ماشین آلات در حفاری ضربهای
- حفاری های تزریقی
- حفاری روتاری با کمک گل
- حفاری روتاری با کمک هوا
- روش حفاری کف چاهی
- حفاری با روش جریان معکوس
گل حفاری:
گل حفاری یا Drilling Mud یا Drilling Fluid در مهندسی های ژئوتکنیک، به ترکیبی از آب و خاک رس گفته میگردد، که برای حمل مواد حفر شده در سیستمهای حفاری، به سطح و روی زمین از آن استفاده میگردد. گل حفاری غیر از بالا آوردن انواع تراشههای زمین کارایی دیگری نیز در ته چاه برای ما انجام میدهد، که برای مثال عبارتند از خنک کردن و روان کردن مته. ذلیل اینکه بجای آب از گل حفاری استفاده میشود این می باشد که خرده سنگهای حفاری شده، دارای وزن مخصوص بسیار زیادی هستند و با اینکه گل به علت سرعت بسیار زیاد آنها را با خود بالا میآورد، ولی باید گرانروی گل بحدی نیز باشد، که بتواند خرده سنگها را با سهولت و آسانی و به سرعت، از چاه نیز خارج نماید.
گل های حفاری سبب میشود ستون گل حفاری به دیوار چاه تا حدی فشار آورد و مانع از ریزش آن گردد. به علاوه بدنه چاه را اندود کرده و منافذ آن را کامل میگیرد و دیگر آنکه در زمانی که مته در اعماق زیاد به لایه های گاز یا نفت (در حفاریهای نفت و گاز) میرسد ستون گل کاملا مانع میشود که گاز یا نفت از منافذ بین لایه های مذکور که نیز ممکن است فشاربسیار زیاد هم داشته باشد بروی این چاه راه یابد. به همین دلیل غلظت و وزن گل های حفاری باید بیش از وزن آب و بحدی باشد که بتواند فشار در لایه های متخلخل و مذکور را کاملا خنثی کند.
نقش گل های حفاری:
امروزه سیال حفاری باید بتواند حداقل ده نیازخود را برآورده سازد تا بتوان از آن به عنوان یک سیال بسیار خوب نیزنام برد ;
۱) تمیز کردن در حفره چاه و انتقال کندهها به سطح و روی زمین .
۲) خنک کردن کامل مته وانواع لولههای حفاری .
۳) روان کردن در مته و انواع لولههای حفاری .
۴) اندود کردن دیواره و جلوگیری ازریزش آن به داخل چاه و جلوگیری از پیشروی فیلتره های گل حفاری و داخل شدن اسیب به مخزن های ناشی از آن
۵) کنترل فشارهای زیر زمینی در زمین .
۶) شناور نگه داشتن کندههای حفاری و انواع مواد وزن افزای سیال به هنگام خاموشی پمپها برای جلوگیری از رسوبات آنها که میتواند سبب به گیر کردن رشته هاو حفاری و نهایتاً ماندهگذاری و یا از دست دادن چاه نیزمی گردد.
۷) ترخیص شن و کندههای حفاری بر روی الک لرزان در حداقل زمان ممکن نیز با کمترین میزان هرزرفتن
۸) تحمل بخشی و یا قسمتی از وزن و سنگینی لولهها با توجه به خاصیت و ویژگی شناوری
۹) کاهش دادن انواع ضایعات وارد بر سازندهای مجاور و ارائهٔ انواع حداکثر میزان اطلاعات اطراف آنها .
۱۰) انتقال توان هایدرولیک در پمپها به وسیله مته با مکانیزم در اثر برخورد جت ( jet impact )
وظیفهٔ اصلی و مهم قطعات حفاری
مهمترین وظیفه گل حفاری نیز حمل خردههای حفاری به سطح و ممانعت از فوران چاه با ایجاد یک فشار هیدروستاتیک میباشد؛ همچنین گل حفاری سبب کاهش دما و روانکاری مته شده و به علت ایجاد نیروی شناوری، وزن وارده به دکل را به شدت کاهش میدهد.
قطعات حفاری انحرافی دز زمین:
حفاری انحرافی به نوع خاص و ویژه ای از حفاری اطلاق میشود که بخش بالایی مخزن در سطح زمین به علت خانهسازی یا صعبالعبور بودن قابل دسترسی نبوده، در نهایت حفاری از محلهای مجاور شروع میشود و پس از مقدارهای مشخصی از حفاری با استفاده از یک برش داخل لولهٔ جداری حفاری به شکل انحرافی و به شکل زاویهسازی تدریجی شروع میشود و تا نقطهٔ مورد نظرنیز ادامه مییابد. حفاری های انحرافی در مناطق کوهستانها و دریاها و مناطق شهری نیز بسیار مناسب و مطلوب میباشد.
خدمات شرکت خاک آزما کاوش مانند: مطالعات ژئوتکنیک ، مطالعات مکانیک خاک ، آزمایشات اسفالت ، آزمایشگاه محلی ، مطالعات راهسازی ، آزمایشات spt ، آزمایشات قیر، حفاری، پایدار سازی گود ، نیلینگ ، بهسازی خاک ، طراحی گود
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره انواع خدمات مانند: مطالعات ژئوتکنیک ، مطالعات مکانیک خاک ، آزمایشات اسفالت ،آزمایشگاه محلی ، مطالعات راهسازی ، آزمایشات spt ، آزمایشات قیر، حفاری، پایدار سازی گود ، نیلینگ ، بهسازی خاک ، طراحی گود با شرکت خاک آزما کاوش تماس بگیرید.
مطالعات ژئوتکنیک ، مطالعات مکانیک خاک ، آزمایشات اسفالت ،آزمایشگاه محلی ، مطالعات راهسازی ، آزمایشات spt ، آزمایشات قیر، حفاری، پایدار سازی گود ، نیلینگ ، بهسازی خاک ، طراحی گود – مطالعات ژئوتکنیک ، مطالعات مکانیک خاک ، آزمایشات اسفالت ،آزمایشگاه محلی ، مطالعات راهسازی ، آزمایشات spt ، آزمایشات قیر، حفاری، پایدار سازی گود ، نیلینگ ، بهسازی خاک ، طراحی گود – آزمایشگاه محلی